Rada Ochrony Pracy na posiedzeniu 8 lipca 2024 r. została zapoznana ze sprawozdaniem z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2023 r. W posiedzeniu uczestniczył Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki wraz ze współpracownikami.
W obradach Rady wzięli udział także Jarosław Leśniewski, zastępca Głównego Inspektora Pracy; Halina Tulwin, dyrektor Departamentu Prawnego; Jakub Chojnicki, dyrektor Departamentu Nadzoru i Kontroli; Dariusz Górski, dyrektor Departamentu Legalności Zatrudnienia oraz Ewa Młynarczyk, wicedyrektor Departamentu Prewencji i Promocji.
W 2023 roku inspektorzy przeprowadzili ponad 61 tys. kontroli u prawie 50 tysięcy pracodawców. Duża ich część była wynikiem skarg skierowanych do inspekcji. W ubiegłym roku wpłynęły ponad 43 tysiące skarg obejmujących blisko 76 tysięcy różnych zagadnień. Zdecydowana ich większość (aż 37%) dotyczyła wypłat wynagrodzeń i innych świadczeń związanych z pracą. W wyniku interwencji inspektorów pracy i zastosowanych środków prawnych, w tym głównie wydawanych decyzji płacowych, do 65 tysięcy pracowników oraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych trafiło aż 72,5 miliona złotych.
W ubiegłym roku zbadano 1756 wypadków przy pracy, w tym 199 ze skutkiem śmiertelnym. W trakcie kontroli inspektorzy pracy zlikwidowali ponad 72 tysiące bezpośrednich zagrożeń życia i zdrowia pracowników.
Ponadto przeprowadzono ponad 9 tysięcy kontroli wykonywania pracy przez 39 403 cudzoziemców – aż 17% z nich powierzono nielegalną pracę. Kontrole w zakresie nielegalnego zatrudnienia dotyczyły także obywateli Polski. Skontrolowano 120 tys. zatrudnionych, a nielegalne zatrudnienie stwierdzono w stosunku do 15,7 tysiąca z nich. Nielegalne zatrudnienie najczęściej było ujawniane w branżach takich jak, handel, naprawy, przetwórstwo przemysłowe oraz budownictwo.
Dużo miejsca w informacji na temat działań prowadzonych przez PIP poświęcono zagadnieniom prewencji i promocji. W 2023 r. w ramach kampanii prewencyjno-kontrolnej „Budowa. Stop wypadkom!’’ inspektorzy zorganizowali 360 szkoleń dla firm z branży budowlanej, uczestniczyło w nich 7200 pracowników, pracodawców i przedstawicieli służb bhp.
Realizowano także trzyletnią ogólnopolską kampanię informacyjno-edukacyjną „Legitna praca”, której celem jest upowszechnianie wśród młodych ludzi wiedzy o przepisach prawa pracy dotyczących zatrudniania oraz kształtowanie świadomości zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy.
– Mam wielką nadzieję, że sprawozdanie nie będzie tylko źródłem informacji o działaniach prowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy. Zebrane dane i ich analiza są bowiem doskonałym materiałem wyjściowym do opracowania nowych rozwiązań, które sprawią, że inspektorzy będą mogli bez przeszkód rozwiązywać najbardziej kluczowe problemy osób świadczących pracę – podkreślił Marcin Stanecki.
Członkowie ROP zadawali szczegółowe pytania dotyczące m.in. wniosków legislacyjnych wystosowanych przez PIP, liczby skarg i układów zbiorowych pracy. Pytano o możliwość zwiększenia kar nakładanych przez inspektorów pracy. Dyskutowano również o potrzebach Państwowej Inspekcji Pracy w kontekście zwiększenia jej skuteczności oraz o optymalnej liczbie inspektorów pracy, gwarantującej sprawne wykonywanie wszystkich zadań powierzonych PIP. W ocenie Marcina Staneckiego należy dążyć do tego, by w przyszłości liczba inspektorów osiągnęła poziom 3 tysięcy. Jednak wraz ze wzrostem liczby inspektorów musi rosnąć poziom ich płac. Konkurencyjne wynagrodzenia pozwolą bowiem pozyskiwać wysoko wykwalifikowaną kadrę.
