W sprawach o wykroczenia dotyczące nielegalnego zatrudnienia cudzoziemców inspektorzy pracy wystawiają w ciągu roku około 400-500 mandatów. Dodatkowo tylko w 2024 roku do sądów karnych złożyli oni 91 wniosków o ukaranie za powierzenie nielegalnej pracy cudzoziemcom. Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki podał najnowsze dane podczas Ogólnopolskiej Konferencji „Nowe prawo imigracyjne 2025”.
Niebawem wejdą w życie przepisy nowego prawa imigracyjnego, czyli największego od ponad 20 lat pakietu zmian w prawie dotyczącym legalizacji pracy i pobytu cudzoziemców w Polsce. Jak podkreślali organizatorzy konferencji, nowelizacja zasadniczo i rewolucyjnie zmieni zasady dostępu do polskiego rynku pracy dla obywateli innych państw. Pracodawcy biją na alarm, że może to się przyczynić do zwiększenia kosztów zatrudnienia cudzoziemców i utrudnień w działaniu przedsiębiorców z branży zatrudnienia zewnętrznego, czyli outsourcingu i pracy tymczasowej.
Podczas jednego z paneli dyskusyjnych zatytułowanego „Kto zyska, a kto straci?” Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki stwierdził, że Inspekcja Pracy wielokrotnie sygnalizowała potrzebę wzmocnienia sankcji z tytułu nielegalnego zatrudnienia cudzoziemców, w tym również podniesienia wysokości grzywien grożących za takie wykroczenia.
– Formułując ten wniosek, mieliśmy na myśli podjęcie działań, które sprawią, że nielegalne zatrudnienie przestanie się opłacać nieuczciwym przedsiębiorcom. W tej chwili obowiązują bowiem dosyć niskie i mało dotkliwe sankcje za naruszenie przepisów dotyczących legalności zatrudnienia cudzoziemców, a maksymalna wysokość mandatu karnego, który może zastosować inspektor pracy, to dwa tysiące złotych – argumentował szef Inspekcji Pracy.
Warto przypomnieć, że średnia wysokość mandatów nakładanych za wskazane wykroczenia w ciągu ostatnich trzech lat to koło 1300 zł.
– Nowa ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje bardzo istotnych zmian w tym zakresie, za co jesteśmy bardzo wdzięczni ustawodawcy – podkreślił Stanecki.
Nowe regulacje nie uwzględniają jednak wniosku Inspekcji o uzupełnienie tych zmian o możliwość nakładania na podmioty nielegalnie zatrudniające cudzoziemców sankcji o charakterze niepieniężnym, np. zakazu składania przez określony czas ofert w ramach zamówień publicznych. Takie sankcje z powodzeniem funkcjonują w innych krajach Unii Europejskiej i okazują się niejednokrotnie bardziej dotkliwą karą niż nawet wysoka grzywna, ponieważ uderzają w funkcjonowanie firmy.
Dużo emocji pracodawców wywołuje przewidziana w nowych przepisach możliwość ukarania wysoką grzywną za powierzenie wykonywania pracy osobie, która powierzyła pracę pracownikowi skierowanemu przez podmiot niebędący agencją zatrudnienia. Jak wskazuje Główny Inspektor Pracy, możliwość ukarania podmiotów, które udostępniają cudzoziemców innym podmiotom z pominięciem przepisów dotyczących pracy tymczasowej, ma na celu zapewnienie większej skuteczności w walce z przenoszeniem cudzoziemców między podmiotami, tworzeniem pozornych powiązań, które utrudniają wskazanie osób faktycznie odpowiedzialnych za powierzanie pracy cudzoziemcom. Ma to wpływ na ograniczenie skuteczności kontroli wykonywania pracy przez cudzoziemców oraz może uniemożliwiać ukaranie osób winnych nadużyć w tym zakresie.
– Jeśli chodzi o metodykę badania nieprawidłowego outsourcingu, będącego w praktyce pracą tymczasową, to muszę wyjaśnić, że kontrole Państwowej Inspekcji Pracy w agencjach pracy tymczasowej wiążą się z koniecznością przeprowadzenia dwóch odrębnych kontroli, w takim podmiocie oraz u pracodawcy użytkownika, choć w praktyce działania inspektorów pracy obejmują tych samych pracowników bądź osoby skierowane do wykonywania pracy tymczasowej na podstawie umów cywilnoprawnych. Analogiczna metodyka kontroli obowiązuje w przypadku podmiotów stosujących outsourcing – powiedział Główny Inspektor Pracy.
Ważna jest także zmiana podejścia Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie przeciwdziałania nielegalnemu zatrudnieniu pracowników z zagranicy, która obecnie bardzo duży nacisk kładzie na prewencję, szkolenia oraz pomoc biznesowi.
– Uważam, że zdecydowana większość przedsiębiorców to ludzie uczciwi. Warto powiedzieć, że w 2023 roku udzieliliśmy pracodawcom 350 tysięcy porad, bezpośrednio, podczas trwającej kontroli inspektora pracy. I kładę bardzo duży nacisk na to, by ta liczba utrzymała się, a może nawet wzrosła – zadeklarował Marcin Stanecki.
Galeria
