Aż 57 procent pracowników, którzy doświadczyli mobbingu, nie zgłasza tego faktu z powodu braku zaufania do pracodawcy oraz skuteczności działań antymobbingowych. To jeden z powodów zorganizowania przez wicemarszałek Sejmu Monikę Wielichowską konferencji pod hasłem „Mobbing to przemoc”.
Wicemarszałek Sejmu, witając zebranych, powiedziała między innymi:
– Mobbing w pracy i każdej innej przestrzeni to wciąż jeden z najpoważniejszych problemów na polskim rynku pracy. Problem, który dotyka nie tylko pracowników, lecz także całe organizacje, a nawet całe społeczeństwo.
Prezes Dobrej Fundacji Katarzyna Jarymek podkreśliła, że jest to bardzo ważny moment, ponieważ właśnie mija rok od rozpoczęcia pierwszej antymobbingowej kampanii społecznej, której organizatorem była Dobra Fundacja. W ramach wstępu do dyskusji zaprezentowała spot „Godność ma swoje imię”, zrealizowany w ramach wspomnianej kampanii. Dodała też, że Dobra Fundacja zmierza do wprowadzenia mobbingu jako przestępstwa do Kodeksu karnego.
Z kolei ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zwróciła uwagę na fakt, że mobbing to przemoc, która chociaż pojawia się w zakładzie pracy, to tam nie zostaje, trwa w osobie mobbingowanej w jej życiu prywatnym, w zaciszu domowym.
Dyskutanci podkreślali, że ich zdaniem przeciwdziałaniem mobbingowi powinna się zajmować Państwowa Inspekcja Pracy, jednak jej ustawowe możliwości w tym zakresie są obecnie mocno ograniczone.
Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki poinformował, że dostrzegając wagę problemu, Państwowa Inspekcja Pracy ogłasza rok 2025 rokiem zagrożeń psychospołecznych. Przytoczył też wydarzenie z własnego inspektorskiego doświadczenia, które jak stwierdził, ciąży mu do dzisiaj.
– W pewnym zakładzie pracowały dwie księgowe. Pracodawca chciał powołać jedną z nich na stanowisko głównej księgowej. Wtedy doszło do sytuacji, gdy jedna z kandydatek zaczęła opowiadać o bliskich kontaktach jej kontrkandydatki z szefem. Jako inspektor badający okoliczności tej sprawy miałem duży problem, by rozstrzygnąć, kto mówi prawdę. To są bardzo, bardzo trudne sprawy.
Główny Inspektor Pracy zachęcał, by w ramach szkoleń bhp omawiać zagrożenia psychospołeczne. Najwyższy czas zacząć mówić nie tylko o mobbingu, ale też o dyskryminacji, molestowaniu, w tym o molestowaniu seksualnym, gdyż w praktyce te działania bardzo często są mylone. One wszystkie składają się na katalog zjawisk niepożądanych na rynku pracy. Zaapelował także o rozszerzenie definicji środowiska pracy o czynniki psychospołeczne. Wtedy każdy zakład pracy będzie musiał, w ramach oceny ryzyka zawodowego, opracować metody przeciwdziałania mobbingowi.
Obecnie podstawą interwencji inspektorów pracy są najczęściej skargi osób nękanych w miejscu pracy. Według stanu na dzień 10 grudnia 2024 r. w bieżącym roku do Państwowej Inspekcji Pracy wpłynęły ogółem 1683 skargi, w których skarżący zgłaszali problem mobbingu. Inspektorzy pracy potwierdzili zasadność 95 podniesionych zarzutów, 418 z nich uznano za bezzasadne, 156 spraw jest w toku. W pozostałych przypadkach postępowanie dowodowe prowadzone w trakcie kontroli nie pozwoliło na zweryfikowanie zarzutów podniesionych przez skarżących, tym samym rozstrzygnięcie sporu między stronami co do zaistnienia mobbingu pozostaje w wyłącznej gestii sądu.
Analiza kontroli przeprowadzanych przez inspektorów pracy w następstwie skarg, których przedmiotem były zachowania lub działania o charakterze mobbingowym, wskazuje, że niewiele ponad 40 proc. skarżących wyraziło zgodę na ujawnienie, że kontrola przeprowadzana jest w następstwie dokonanego zgłoszenia. Wynika z tego, że skarżący dążą do tego, aby pozostać anonimowymi, co może niekorzystnie wpływać na efektywność wyjaśniania takich spraw. Z przeprowadzonych kontroli wynika także, że do najczęściej spotykanych form przeciwdziałania mobbingowi wprowadzanych przez pracodawców należą: opracowanie polityki przeciwdziałania mobbingowi (54 proc. kontrolowanych pracodawców) oraz opracowanie procedur postępowania, rozpatrywania skarg, na wypadek wystąpienia zjawiska mobbingu (53 proc.). Rzadziej prowadzone są szkolenia dla pracowników dotyczące tej tematyki (24 proc. kontrolowanych pracodawców) bądź wyznaczanie pełnomocnika ds. przeciwdziałania mobbingowi (21 proc.).
– W 2025 roku we wszystkich okręgowych inspektoratach pracy zorganizujemy konferencje i zaprosimy na nie tych pracodawców, którzy już wprowadzili u siebie dobre praktyki, bo chcemy w ten sposób pokazywać i promować dobre wzorce – dodał szef inspekcji.
Organizatorzy zaapelowali o opatrywanie #mobbingtoprzemoc wszelkich informacji na ten temat, aby zainteresowani łatwiej mogli znaleźć publikacje w sieci internetowej.
Debatę patronatem honorowym objęli ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk oraz minister sprawiedliwości Adam Bodnar.
Galeria
