Uważam, że umowa o pracę się obroni, dlatego że tylko ona daje gwarancję stabilności – stwierdził Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.
Europejski Kongres Gospodarczy to jedno z najważniejszych wydarzeń w polskim życiu biznesowym, które skupia wybitnych ekspertów, przedstawicieli rządu, pracodawców oraz pracowników. W trakcie tego forum – odbywającego się w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach między 23 a 25 kwietnia 2025 roku – poruszane są kluczowe tematy dotyczące rozwoju rynku pracy, bezpieczeństwa w miejscu zatrudnienia oraz wyzwań, które stoją przed instytucjami odpowiedzialnymi za nadzór i edukację w zakresie bhp. Jednym z gości tegorocznej edycji był szef Inspekcji Pracy Marcin Stanecki. Rozmowa przygotowana przez dziennikarkę PulsHR.pl Katarzynę Domagałę-Szymonek dotyczyła reformy Państwowej Inspekcji Pracy, jej nowej roli i nowych zadań, implementacji przyjętych i zapowiedzianych zmian prawnych na rynku pracy oraz zmian i wyzwań, przed jakimi stoi dziś Państwowa Inspekcja Pracy.
Marcin Stanecki podkreślił, że jednym z głównych wyzwań dla Państwowej Inspekcji Pracy jest konieczność reformy i modernizacji tej instytucji, które zaowocuje zwiększeniem jej skuteczności i efektywności działań. Inspektorzy od wielu lat wskazują, że do tego potrzebne są środki finansowe, które pozwoliłyby na inwestycje w nowoczesne technologie, szkolenia i zwiększenie zatrudnienia.
Inspekcja od lat stawia na działania prewencyjne, które mają przeciwdziałać wypadkom i chorobom zawodowym.
– Tylko w zeszłym roku udzieliliśmy 920 tysięcy porad, a w 2023 r. blisko 900 tysięcy. Proszę zauważyć, że z tego 350 tysięcy porad zostało udzielonych pracodawcom, bezpośrednio w trakcie czynności kontrolnych. To oznacza, że bardzo wielu pracodawców oszczędziło na korzystaniu z usług kancelarii prawnych, bo dostali odpowiedź od naszego inspektora, który jest specjalistą, prawnikiem bądź inżynierem – wyjaśniał Marcin Stanecki.
Dodał, że każdy może bezpłatnie korzystać z wiedzy zawartej w publikacjach wydawanych każdego roku przez Państwową Inspekcję Pracy.
– Na koniec zeszłego roku mieliśmy 185 publikacji w wersji papierowej i elektronicznej. Każdy może sobie otworzyć publikację, która jest napisana tak, że każdy ją zrozumie. W tym roku jestem bardzo dumny z publikacji dotyczącej stresu w pracy. Prezentowałem ją na konferencji w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poświęconej mobbingowi. W książce jest krótka ankieta dotycząca wypalenia zawodowego, zestaw ćwiczeń pomagających zwalczyć stres, kilka przykładów posiłków, które ten stres ograniczają. Kolorowe, przystępne i chyba potrzebne wydawnictwo, bo stres towarzyszy nam tak naprawdę każdego dnia.
Inspekcja w tym roku szczególny nacisk kładzie na zagrożenia psychospołeczne, które – jak podkreśla szef urzędu – stają się coraz większym wyzwaniem. W ramach działań edukacyjnych organizowane są konferencje, podczas których eksperci i praktycy dzielą się wiedzą na temat przeciwdziałania mobbingowi, stresowi czy wypaleniu zawodowemu. Podczas takich wydarzeń poruszane są również tematy związane z kulturą organizacyjną i zaufaniem w miejscu pracy. Inspektor Stanecki zauważył, że brak zaufania i niewłaściwa komunikacja między pracownikiem a pracodawcą są często przyczyną skarg i nieporozumień, które mogą prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak mobbing czy wypalenie zawodowe. Dlatego jednym z celów Inspekcji jest promowanie kultury bezpieczeństwa i wzmacnianie dialogu pomiędzy stronami stosunku pracy.
Prawidłowa ocena ryzyka zawodowego powinna, zdaniem Głównego Inspektora Pracy, obejmować także zagrożenia psychospołeczne. Jak podkreślił, wpisanie ich do dokumentacji pozwoli na opracowanie skutecznych działań zapobiegawczych.
Ważnym aspektem są także zmiany legislacyjne, które mają na celu ułatwienie walki z niepożądanymi zachowaniami. Przykładem jest nowa definicja mobbingu, która ma lepiej odzwierciedlać realne zjawiska i ułatwiać identyfikację problemów. Ratyfikacja przez Polskę konwencji nr 190 o przemocy i mobbingu w pracy ma na celu zwiększenie gwarancji i ochrony pracowników.
Ważna jest także zmiana podejścia do nowych modeli pracy, takich jak na przykład praca zdalna.
– Ja osobiście jestem wielkim fanem pracy zdalnej. Uważam, że jest to świetne rozwiązanie i przykład zaufania pracodawcy do pracownika i pracownika do pracodawcy – podkreślił Marcin Stanecki.
Inspekcja musi dostosowywać swoje działania do realiów rynku, gdzie coraz więcej pracowników wykonuje obowiązki na odległość. W tym kontekście kluczowe jest zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy także w warunkach pracy zdalnej, choć inspektorzy nie mają uprawnień do kontroli w domu pracownika. Dlatego kluczowe znaczenie ma tu edukacja i budowanie świadomości, a nie bezpośrednia kontrola.
Praca zdalna i hybrydowa niosą jednak ze sobą wyzwania związane z zapewnieniem odpowiednich warunków pracy. Inspekcja zaleca, aby pracodawcy dbali o ergonomię stanowisk pracy, a pracownicy zachowywali ostrożność, np. podczas pracy na laptopach, które wiele osób trzyma na kolanach, co może to prowadzić do uciążliwych dolegliwości mięśniowo-szkieletowych.
Główny Inspektor Pracy zaznaczył, że bezpieczeństwo w miejscu pracy wymaga kompleksowego podejścia, łączącego działania legislacyjne, edukacyjne i kulturowe. Wskazał, że choć prawo i przepisy są ważne, to kluczowe okazuje się wykształcenie kultury szacunku, zaufania i odpowiedzialności zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Współczesne wyzwania, takie jak zagrożenia psychospołeczne, nowe modele zatrudnienia czy zmieniający się rynek pracy, wymagają od instytucji nadzorczych elastyczności i innowacyjności.
– Uważam, że umowa o pracę i tak się obroni, dlatego że daje naprawdę duże gwarancje stabilności. Dla mnie najlepszym przykładem z życia jest taka anegdota: kilka lat temu odwiedzałem w szpitalu kolegę, który pracował na podstawie umowy o pracę. Leżał i czekał cierpliwie na operację. A parę pokoi dalej leżała księgowa, która prowadziła jednoosobowo działalność gospodarczą i każdą chwilę w szpitalu poświęcała na pracę, bo nie stać jej było na to, żeby choć na chwilę przestać pracować.
Galeria
