Umowa o pomocy przy zbiorach to wprowadzony w 2018 r. nowy rodzaj umowy, który ma zastosowanie w rolnictwie. Na podstawie takiej umowy mogą świadczyć pracę zarówno obywatele polscy, jak i cudzoziemcy.
Definicja umowy o pomocy przy zbiorach
Przez nawiązanie umowy o pomocy przy zbiorach pomocnik rolnika zobowiązuje się do świadczenia pomocy przy zbiorach produktów rolnych, tj. chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich, w określonym miejscu w gospodarstwie rolnika i przez określony czas, a rolnik do zapłaty umówionego wynagrodzenia za świadczoną pomoc. Umowy tego rodzaju mogą być zawierane przez obywateli polskich, a także przez cudzoziemców, którzy są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium RP na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy lub są zwolnieni na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.
Umowa o pomocy przy zbiorach jako rodzaj umowy cywilnoprawnej
Z przepisów wynika, że umowa o pomocy przy zbiorach jest umową cywilnoprawną, a nie umową o pracę. Wykonywanie czynności na podstawie takiej umowy nie stanowi bowiem zatrudnienia w rozumieniu Kodeksu pracy, a w zakresie nieobjętym ustawą z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, gdzie została uregulowana ta umowa, stosuje się do niej przepisy Kodeksu cywilnego.
Zawarcie i rozwiązanie umowy
Umowę o pomocy przy zbiorach zawiera się na piśmie przed rozpoczęciem świadczenia pomocy przy zbiorach produktów rolnych. Każdej ze stron umowy przysługuje prawo jej wypowiedzenia. Umowa ulega rozwiązaniu z upływem dnia, w którym została wypowiedziana, chyba że strony w umowie postanowiły inaczej.
Zakres umowy o pomocy przy zbiorach
Pomoc przy zbiorach chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich obejmuje następujące czynności:
- a) zbieranie tych produktów rolnych;
- b) usuwanie zbędnych części roślin;
- c) klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych lub zebranych produktów rolnych lub wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie produktów do transportu, przechowywania lub sprzedaży lub związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów.
Pomocnik rolnika i jego ubezpieczenie
Pomocnik rolnika to osoba pełnoletnia, z którą rolnik zawarł umowę o pomocy przy zbiorach. Osoba taka podlega ubezpieczeniom społecznym rolników (w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego), jednak w zakresie ograniczonym wyłącznie do jednorazowego odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej.
Zgłoszenie pomocnika do KRUS i opłacanie składek
Rolnik zgłasza do ubezpieczenia swojego pomocnika w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pomocy przy zbiorach, lecz nie później niż przed upływem okresu, na który została zawarta ta umowa. Składkę na ubezpieczenie za pomocnika należną za dany miesiąc opłaca rolnik w terminie do 15. dnia następnego miesiąca.
Łączny czas trwania umów o pomocy przy zbiorach
Łączny czas świadczenia pomocy na podstawie umów o pomocy przy zbiorach zawartych przez jednego pomocnika rolnika nie może przekroczyć 180 dni w roku kalendarzowym. Pomocnik rolnika przed zawarciem umowy o pomocy przy zbiorach składa oświadczenie o liczbie dni w danym roku kalendarzowym, przez jakie świadczył pomoc na podstawie takich umów zawartych z innymi rolnikami.
Wyjątki dotyczące obywateli Ukrainy przybyłych do Polski z powodu wojny
W przypadku obywatela Ukrainy, którego pobyt na terytorium RP jest uznawany za legalny do dnia 30 września 2025 r. z uwagi na przybycie do Polski z Ukrainy w związku z trwającymi tam działaniami wojennymi, łączny czas świadczenia pracy na podstawie umów o pomocy przy zbiorach ulega przedłużeniu z mocy prawa na okres tego pobytu.
Podstawa prawna: