– Zasadnym jest wzmocnienie roli Państwowej Inspekcji Pracy w zwalczaniu mobbingu. Mogłoby to nastąpić poprzez wprowadzenie obowiązku opracowania przez pracodawców procedur antymobbingowych, a ich brak zakwalifikować jako wykroczenie – powiedział Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki na konferencji w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Przedstawiciele rządu, organizacji pracodawców, związków zawodowych i organizacji pozarządowych 26 lutego 2025 roku podsumowali pierwszy etap prac zmierzających do uproszczenia definicji mobbingu. Potrzebę zmian podkreśliła ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.
– Nasz projekt daje narzędzia do bardziej precyzyjnego diagnozowania zachowań bezprawnych oraz odróżniania ich od zachowań dopuszczalnych w relacjach pracowniczych. Pojęcie mobbingu musi być jasne zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Musi być też jasne dla sędziów, którzy orzekają w tych sprawach – stwierdziła ministra pracy.
Praktyczne spojrzenie na problem mobbingu w miejscu pracy przedstawił Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.
Analiza skarg napływających do Inspekcji Pracy, w których zawarty był zarzut mobbingu, wskazuje, że często jest on niewłaściwie rozumiany przez skarżących. Opisane przez nich działania lub zachowania pracodawców bądź współpracowników w większości przypadków nie wypełniały definicji mobbingu, określonej w Kodeksie pracy. Najczęściej jako mobbing skarżący traktowali zachowania wynikające raczej z braku kultury osobistej, nieprzestrzegania zasad współżycia społecznego, a także zdarzenia o charakterze jednorazowym lub sporadycznym.
Jak stwierdził szef Inspekcji, jest to jeszcze jeden ważny dowód na to, że konieczne jest uproszczenie definicji mobbingu.
Państwowa Inspekcja Pracy analizuje także, w jaki sposób pracodawcy realizują obowiązek przeciwdziałania mobbingowi, wynikający z art. 943 § 1 Kodeksu pracy. Przedmiotem badania jest m.in. ustalenie najczęściej stosowanych form przeciwdziałania takim zjawiskom. Inspektor pracy podczas kontroli prowadzonej w wyniku badania skargi na mobbing ma możliwość zastosowania anonimowej ankiety do badania środowiska pracy.
– Mniej niż połowa pracodawców wyraziła zgodę na przeprowadzenie ankiety w ich zakładzie pracy – zaznaczył Marcin Stanecki.
Szef Inspekcji Pracy wskazał także trudności pojawiające się przy rozpatrywaniu skarg na niewłaściwe zachowania występujące podczas pracy. Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami to do sądu pracy należy ocena, czy w danym przypadku wystąpił mobbing lub dyskryminacja, a także to, czy powstało roszczenie o wypłatę odszkodowania lub zadośćuczynienia osobie, która padła ich ofiarą. W takich sprawach nie jest możliwe stosowanie przez inspektorów pracy sankcji przewidzianych w przepisach o wykroczeniach przeciwko prawom pracowników, nie przewidziano w nich bowiem możliwości wydawania decyzji administracyjnych przez Inspekcję Pracy. Jedyny środek prawny, jaki inspektor pracy może zastosować, to niewiążące pracodawcy wystąpienie pokontrolne.
– Zasadnym jest wzmocnienie roli Państwowej Inspekcji Pracy w zwalczaniu mobbingu. Mogłoby to nastąpić na przykład poprzez wprowadzenie obowiązku opracowania przez pracodawców procedur antymobbingowych, a ich brak zakwalifikować jako wykroczenie – stwierdził Główny Inspektor Pracy. – Pozwoliłoby to inspektorowi pracy na skuteczne zmotywowanie pracodawców do wykonania tego obowiązku.
Marcin Stanecki dodał, że warto też rozważyć konieczność uwzględnienia mobbingu jako jednego z ważnych zagrożeń psychospołecznych w ramach oceny ryzyka zawodowego.
Informując o podejmowanych przez urząd działaniach prewencyjnych i informacyjnych, Główny Inspektor Pracy zaprezentował cykl wydawnictw dystrybuowanych bezpłatnie przez urząd zarówno w wersji tradycyjnej (papierowej), jak i elektronicznej. Oto kilka z nich:
- „Mobbing. Informator dla pracodawcy”
- „Stop dyskryminacji”
- „Zagrożenia psychospołeczne”
- „Stres w pracy. Przykłady dobrych praktyk”
- „Stres w pracy. Poradnik dla pracodawcy”
- „Stres w pracy. Poradnik dla pracownika”
Obecnie w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trwają analizy dotychczas zgłoszonych uwag. Kolejnym krokiem będzie opracowanie nowej treści zmian w tym zakresie. Po zakończeniu konsultacji projekt zostanie skierowany do rozpatrzenia kolejno przez Stały Komitet Rady Ministrów, Komisję Prawniczą i Radę Ministrów. Po przyjęciu przez rząd ma trafić do Sejmu.
Galeria
